مکان یابی ژنی برخی از صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در جمعیت لاین‏های اینبرد نوترکیب گندم نان با استفاده از نشانگر ریز ماهواره

گندم نان یکی از ارزشمندترین گیاهان زراعی در ایران و جهان به شمار می رود . این گیاه مهمترین نقش را در تامین نیازهای غذایی انسان داشته و با توجه به رشد روز افزون جمعیت یافتن راهی برای افزایش عملکرد این گیاه بسیار حائز اهمیت به نظر می رسد . یکی از بهترین روش ها برای رسیدن به این مقصود دستورزی و اصلاح این گیاه مهم و پر کاربرد است . با توجه به پیوند عمیق اصلاح نباتات و فیزیولوژیک نقشه یابی مکان های ژنی صفات کمی با کمک نشانگرهای مولکولی انتخاب و معرفی رقم با عملکرد بیشتر بسیار مهم به شمار می رود . در این آزمایش 118 لاین اینبرد نوترکیب ( rils ) گندم نان حاصل از تلاقی دو واریته ایرانی طبسی و اروپایی تایفون به روش نتاج تک بذر از نسل f2 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در فصل زراعی 93 – 92 برای چهارده صفت مورفولوژیک و فیزیولوژیک کشت گردید . ارزیابی های ژنوتیپی بر روی لاین های اینبرد نو ترکیب در سال 2007 توسط کردناییج با استفاده از 208 نشانگر ssr انجام شد . نقشه پیوستگی شامل 216 مکان ژنی تهیه و برای شناسایی مکان های ژنی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد استفاده قرار گرفت . بر اساس آنالیز qtl به روش نقشه یابی فاصله ای مرکب ، سی و یک qtl برای صفات ارتفاع بوته ، تعداد پنجه در بوته ، تعداد دانه در خوشه ، میزان کلروفیل کل ، میزان کلروفیل a ، میزان کلروفیل b ، میزان کارتنوئید و پتانسیل آب برگ شناسایی شدند بطوریکه ده qtl بر روی ژنوم a ، پانزده qtl بر روی ژنوم b و 6 qtl نیز بر روی ژنوم d تعیین مکان شدند. بیشترین ارزش فنوتیپی برای صفت میزان کلروفیل r2=43/4 % و بر روی کروموزوم d6 و کمترین ارزش فنوتیپی نیز برای صفت تعداد پنجه زنی ( r2= 9/5 % ) بر روی کروموزوم a6 تعیین شد . در این بررسی برای کروموزوم های a4 ، a7 ، b1، b2 ، b6 ، d1 ، d2 ، d3 ، d4 ، d7 هیچ qtl ای شناسایی نشد .